Een crème op basis van betamethasondipropionaat breekt.

Er kunnen enkele opmerkingen geformuleerd worden mbt deze samenstelling. Als uitgangspunt van de discussie kan worden verwezen naar analoge samenstellingen in het TMF. Deze bevatten noch Tween noch salicylzuur.
PEG- derivaten zoals hier Tween en ook cetomacrogol zijn onverenigbaar met moleculen, die drager zijn van een fenolfunctie zoals salicylzuur. Een grotere hoeveelheid salicylzuur zal in deze crème basis in oplossing gaan vergeleken met de oplosbaarheid in zuiver water. Immers het salicylzuur zal reageren met de buffer, aanwezig in de crème, met vorming van salicylaat en wijziging van de pH van de crème. Ook de aanwezigheid van Tween 80 geeft aanleiding tot het in oplossing brengen van salicylzuur. Beide: salicylzuur en salicylaat, kunnen dus reageren met de emulgator van de crème met name cetomacrogol. En volgens mij ligt dit aan de basis van het geleidelijk aan breken van de crème. Misschien zit de actuele hoge temperaturen er ook voor iets tussen?
Maar even belangrijk is de pH wijziging die optreedt door de neutralisatie van de buffer door het zure salicylzuur. De cetomacrogolcrème werd gebufferd om de stabiliteit van de corticosteroïde-esters te verhogen!
Een controle van een reeks farmaceutische crèmes, die cortico's bevatten, leert mij dat zij een buffer bevatten maar geen salicylzuur! Dit klopt met mijn voorafgaande opmerking.
Waarom een analoge crème op basis van clobetasolpropionaat, maar bereid zonder gebruik te maken van een trituratie, niet breekt kan ik niet verklaren.

Conclusies

1. Het is aan te bevelen geen salicylzuur toe te voegen en gebruik te maken van de gevalideerde samenstellingen zoals vermeld in het TMF zonder salicylzuur en zonder Tween 80;
2. om secundum artem te werken en een goede homogeniteit van het geneesmiddel te verzekeren dient voor beide crèmes gebruik gemaakt te worden van een trituratie. De bereiding van een 10 % trituratie ligt binnen de mogelijkheden van de officina-apotheker. Hierbij kan de werkwijze van het TMF worden gevolgd;
3. wil men toch verder doorgaan met de bereiding volgens de opgegeven formule dan moet de pH van de crème worden gecontroleerd en deze dient ingesteld te worden op pH = 4,5 à 5 Naast hydrolyse treedt buiten dit pH - gebied ook een snelle isomerisatie van betamethasondipropionaat op met een verlies van 85% van de werkzaamheid binnen de vijf dagen;
4. misschien loont het ook de moeite uit te zoeken of het gebruik van trituraties op basis van lactose monohydraat een oplossing brengt?

Bereiding van een trituratie 10% volgens TMF

SAMENSTELLING

R/ Corticosteroïde 1.00g
Lactose monohydraat of mannitol q.s. ad 10.0g

BEREIDINGSWIJZE

• Tarreer een mortier met stamper, beide met glad oppervlak.
• Weeg het werkzame bestanddeel afzonderlijk af.
• Wrijf in deze mortier ongeveer 1g lactose monohydraat of mannitol fijn.
• Voeg 1.00g corticosteroïde toe en verwrijf dit zorgvuldig met de inhoud van de mortier.
• Voeg vervolgens, in kleine hoeveelheden, de rest van de lactose monohydraat of mannitol toe en vul aan tot 10.0g; houd hierbij rekening met de tarra.
• Homogeniseer na elke toevoeging.
• Verpak de trituratie in een luchtdicht gesloten recipiënt.